Podkarpacie: Rozwój gwarantowany

Wbrew obiegowym opiniom, że “ściana wschodnia” pogrążona jest w marazmie, podkarpackie rowija się gospodarczo coraz szybciej. Duża w tym rola małych i średnich firm, jak również inwestorów zagranicznych.

Motoryzacja, samoloty...

Województwo podkarpackie dysponuje dużym potencjałem produkcyjnym skupionym w państwowych zakładach przemysłu elektromaszynowego i chemicznego. Udział przemysłu w PKB województwa wynosi ok. 30 proc. Tradycje wielkoprzemysłowe, których początki sięgają okresu przedwojennego, związane są z utworzeniem na tym terenie Centralnego Okręgu Przemysłowego.

Zauważalną tendencją w transformacji gospodarczej województwa jest wyraźny wzrost znaczenia sektora prywatnego, który tworzą małe i średnie przedsiębiorstwa. Rozwój sektora małych i średnich przedsiębiorstw ma bezpośredni wpływ na podniesienie konkurencyjności gospodarki województwa podkarpackiego.

Najbardziej atrakcyjnymi z punktu widzenia inwestorów sektorami gospodarki są motoryzacja, elektronika, elektrotechnika, przemysł odzieżowy, rolno-spożywczy, kosmetyczny, farmaceutyczny, infrastruktura turystyczna.

Duże możliwości inwestycyjne stwarzają specjalne strefy ekonomiczne i obszary celne funkcjonujące na terenie województwa. Obowiązujące w nich określone ulgi, preferencje i uproszczone procedury administracyjne stanowią zachętę dla potencjalnych inwestorów.

Region nie posiada lotniska o charakterze międzynarodowym. Najbliższe międzynarodowe porty lotnicze znajdują się w Warszawie i Krakowie Transport lotniczy w regionie prowadzony jest przez Port Lotniczy w Rzeszowie, obsługujący ruch pasażerski i transport towarów w skali krajowej i międzynarodowej. Bardzo dobre parametry lotniska i wyposażenie techniczne sprawiają, iż mogą na nim lądować nawet największe jednostki transportowe. Położenie lotniska jest strategiczne dla rozwoju ruchu lotniczego w regionie Polski południowo-wschodniej. W Mielcu zlokalizowane jest lotnisko lokalne zakładowe wykorzystywane obecnie do świadczenia usług agrolotniczych - w przyszłości zakłada się jego wykorzystanie w krajowym pasażerskim i towarowym ruchu, z uwagi na lokalizację w sąsiedztwie Specjalnych Stref Ekonomicznych - Euro-Park Mielec i Tarnobrzeskiej SSE. W Krośnie i w Turbii k/ Stalowej Woli funkcjonują lotniska sportowe.

Strefy przyciągają

Specjalna Strefa Ekonomiczna EURO-PARK MIELEC zlokalizowana jest w miejscowościach południowo-wschodniej części Polski. Główna, mielecka część Strefy znajduje się na terenach należących poprzednio do przedsiębiorstwa państwowego WSK "PZL-Mielec". Pozostałe części są w Chełmie, Dębicy i Gorlicach. Łączny obszar to 749 ha. Efekty funkcjonowania strefy to: 94 wydane pozwolenia na działalność, 2,1 mld zł – suma nakładów poniesionych przez inwestorów, 8900 – liczba nowych miejsc pracy. W strefie dominuje kapitał zagraniczny – 67 proc. Dominuje przemysł lotniczy i motoryzacyjny, metalowy, tworzyw sztucznych i materiałów dla budownictwa. Największe firmy to BRW (meble), Henryk Bury-Mielec (akcesoria do telefonów komórkowych), Kirchhoff Polska (przemysł samochodowy), Krono-Wood (materiały budowlane i dla przemysłu meblarskiego), Onduline Production (przemysł budowlany), Lear Automotive Poland (przemysł samochodowy).

Z kolei Tarnobrzeska Specjalna Strefa Ekonomiczna EURO-PARK WISŁOSAN obejmuje obszar ponad 810 ha w 17 gminach na terenie aż trzech województw: podkarpackiego, mazowieckiego i świętokrzyskiego. Największym obszarem, jakim dysponuje strefa, jest podstrefa Tarnobrzeg o powierzchni prawie 170 ha. W strefie do dnia 12 maja 2004 wydano 91 zezwoleń (z czego 59 czynnych) na działalność gospodarczą, zatrudnienie znalazło 7171 osób. Na 49 działających w strefie firm 11 to przedsiębiorstwa z kapitałem zagranicznym: 4 niemieckie, po dwie francuskie i amerykańskie i po jednej duńskiej, belgijskiej i japońskiej. Nakłady poniesione przez inwestorów to 513 mln zł. Atutem strefy jest połączenie z Rosją za pośrednictwem linii szerokotorowej w Woli Baranowskiej.

Eksport coraz ważniejszy

Największe firmy Podkarpacia związane są z przemysłem energetycznym (gaz, paliwo, energia elektryczna) i gumowym (opony). Liderem pod względem przychodów jest Karpacka Spółka Gazownictwa w Tarnowie. Firma ma osiem oddziałów w regionie, a jej historia sięga roku 1919 i firmy Polmin, założonej we Lwowie. Mimo iż region podkarpacki należy do najlepiej zgazyfikowanych obszarów Polski, spółka widzi duże możliwości dalszego rozwoju. Analiza popytu wskazuje na przybliżone zwiększenie sprzedaży ilościowej rocznej w granicach 1,2-1,3 proc., zakładając w perspektywie 2007 roku osiągnięcie poziomu 1 739,3 mln m3 gazu.

Drugi na liście największych firm jest Orlen PetroTank, zajmujacy się sprzedażą i magazynowaniem paliwa. Na trzecim miejscu listy “Rzeczpospolitej” uplasowała się Firma Oponiarska Debica. To największy w Polsce producent opon do samochodów osobowych i dostawczych (50 proc. rynku). Od 1995 r. większościowe udziały w Dębicy ma amerykański potentat na rynku opon The Goodyear Tyre&Rubber Company. Według danych Instytutu Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk, Dębica jest największym inwestorem i zakładem pracy w Dębicy i w całym województwie podkarpackim. Zatrudnia ponad 3 tys. pracowników współpracując z ponad 350 firmami lokalnymi.

Podkarpacie nastawia się na eksport. Duża w tym zasługa firm zagranicznych inwestujących głównie w strefach ekonomicznych. Wśród nich do największych należy firma Krono-Wood działająca w Mielcu. Należy ona do Grupy Kronospan, która ma oddziały w całej Europie. Mielecka fabryka Krono-Wood jest wyposażona w jedną z najnowocześniejszych na świecie linię do produkcji płyt wiórowych oraz w kompleksowe instalacje do uszlachetniania powierzchniowego płyt drewnopochodnych. W efekcie inwestycji prowadzonych wraz ze spółką Melnox powstało bardzo nowoczesne centrum produkcji materiałów dla przemysłu meblarskiego i budowlanego. Inne duże firmy zagraniczne, które zainwestowały na Podkarpaciu to: Lear Automotive Eeds (hiszpański producent wiązek elektrycznych do samochodów osobowych), Owens Illinois Polska (amerykański producent opakowań szklanych), Stahlschmidt&Maiworm (producent aluminiowych felg dla Mercedesa, Volvo, Porsche). Prawie 100 proc. produkcji tych firm idzie na eksport. Świetnym przykładem dynamicznego rozwoju eksportu polskiej firmy jest historia Transsystemu z Woli Dusznej. Ta założona w 1991 r. firma rodzinna jest dziś prawdziwym potentatem w produkcji i montażu linii technologicznych dla fabryk samochodów. Firma, w której większościowe udziały ma rodzina Sroka (40 proc. ma niemiecka spółka Fredenhagen, zresztą główny odbiorca produkcji Transsystemu) realizowała już prestiżowe projekty dla takich producentów, jak Audi, BMW, Daimler Chrysler, Fiat, Ford, Mercedes.

Warto wspomnieć też o dużych tradycjach przemysłu lotniczego. Na terenie województwa podkarpackiego działają firmy zajmujące się produkcją na potrzeby tej branży (WSK PZL Rzeszów - silniki, PZL Mielec – samoloty Skytruck, Dromader i inne).

(Źródło: IPH w Rzeszowie, UMWP)

Najlepsze firmy Podkarpacia (wyniki finansowe) przychód ze sprzedaży (w mln zł)

1.Karpacka Spółka Gazownictwa, Tarnów 15030,8
2.Orlen Petro Tank, Widełka 1492
3.Firma Oponiarska Dębica SA 1287,5
4.Rzeszowski Zakład Energetyczny SA GK 1222,9
5.Rafineria Jasło SA 740,6
6.Krono Wood, Mielec 731,8
7.Lear Automotive Eeds, Mielec 614,7
8.Owens Illinois Polska SA, Jarosław 555,3
9.Bać-Pol GK, Rzeszów 494,5
10.Rafineria Nafty Jedlicze SA 481,9
11.Zakłady Piwowarskie w Leżajsku SA 434,3
12.Stahlschmidt&Maiworm, Stalowa Wola 395,8
13.Nowy Styl, Krosno 372,9
14.WSK PZL Rzeszów SA 366,2
15.Huta Stalowa Wola 361,9
16.ZM Ropczyce SA GK 359,8
17.Krośnieńskie Huty Szkła Krosno SA GK 342,6
18.BRW, Mielec 335,6
19.Federal-Mogul Gorzyce SA 335,3
20.ZCh Organika-Sarzyna SA, Nowa Sarzyna 331,7

(Źródło: Rzeczpospolita)

Wiarygodna Firma Woj. Podkarpackiego

Certyfikaty o takiej nazwie przyznaje od 2001 r. Izba Przemysłowo-Handlowa w Rzeszowie. Certyfikat ma wyróżniać firmy godne zaufania i warte promowania. Firmy nim opatrzone cieszą się większym prestiżem i wiarygodnością w kontaktach z innymi podmiotami gospodarczymi i instytucjami finansowymi. Laureaci tegorocznej edycji to: Agencja Reklamowa Bogaczewicz w Rzeszowie, Automet w Jaśle, Besko-Met Sp. z o.o. Besko, Besta Sp. z o.o. Rzeszów, BIT z Jarosławia, Dezako Sp. z o.o. Dębica, Eko-Karpat dr. inż. Jan Pąprowicz, Elegancja Sp. jawna w Rzeszowie, Elektroosmoza Rzeszów, GL-Art Sp. z o.o. Rzeszów, Gzas Trading Podkarpacie Sp. z o.o. Dębica, Geokart International Sp. z o.o. w Rzeszowie, Instal-Rem Sp. z o.o. w Rzeszowie, Integral Sp. z o.o. Rzeszów, ICN Polfa SA w Rzeszowie, Mulltifarb Sp. z o.o. w Rzeszowie, Orgaika-Sarzyna SA w Nowej Sarzynie, PKS Connex Łańcut w Woli Dalszej, PKS Rzeszów SA w Rzeszowie, Reno-Dach w Krosnie, Restol Sp. z o.o. w Rzeszowie, Solar-Bin SA w Rzeszowie, Śrubex SA w Łańcucie, Zakład Usług Budowlano-Montażowych "WODMEL" Dębica, Yanko Sp. z o.o. Rzeszów, Ropczyce SA Zakłady Magnezytowe, Zakład Instalacyjny Wod. Kan. Gaz i CO w Wolicy k/Jasła, Przedsiębiorstwo Naprawy Taboru PKS Sp. z o.o. w Woli Dalszej.